از جاذبه روستای چندطبقه ابیانه تا روستای حسن‌آباد؛گنجی محصور درمیان کوه‌‌ها
استان‌ها > اصفهان - برای دستیابی به آرامشی دور از هیاهوی شهر چه رویایی دلنشین تر از هوای پاک روستاهای ایران است؛از روستای چندطبقه ابیانه نطنز تاحسن‌آباد که چون گنجی درمیان کوه‌‌ها محصور شده است.
هوای شهر که دلگیر میشود دلت می‌خواهد از این همه جنجال بیهوده و غوغای پایان‌ناپذیر شهری که سرت را به دوران انداخته است دمی آسوده شوی و چه رویایی در این میان از پیاده‌روی در یک طبیعت بکر و ساکت و یا به ریه فرستادن هوای دلپذیر آرامشِ روستا دلنشین‌تر است.
سفر به روستاهای بکر و زیبای اصفهان از دل‌انگیزترین خاطره‌هایی است که می‌توان در ایام تعطیلات و عید نوروز بر سفره دل‌های خسته از تاوانِ روزمرگی نقش زد.
روستای زیبای ابیانه: ابیانه یکی از روستاهای بسیار زیبای و خوش آب و هوای اصفهان با قدمت ۱۵۰۰ ساله در ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز و در دامنه کوه کرکس قرار دارد که شکوه معماری بومی و سرشار از زیبایی این روستا، آن را در شمار نمونه‌های کم نظیر دیدنی‌های جهان درآورده است.
با مشاهده این روستای زیبا، نقش زیبای خانه‌هایی که با خاک طبیعی معدن این روستا به رنگ سرخ نقش خورده است برای همیشه در ذهن انسان حک میشود.
ابیانه به معنای بیدستان است و به اعتبار آثار و بناهای تاریخی پرتنوعش در زمره استثناییترین روستاهای ایران به شمار آمده است.
خانه‌‌های این روستا روی دامنه پرشیبی در شمال رودخانه برزرود بنا شده است به صورتی که پشت‌بام مسطح خانه‌‌های پایین‌دست، حیاط خانه‌‌های بالادست را به وجود آورده است و هیچ دیواری هم آنها را محصور نمیساز دو بر این اساس ابیانه در وهله اول روستایی چند طبقه به نظر میآید.
اتاق‌های ابیانه به پنجره های چوبی ارسی مانند مجهزند و اغلب دارای ایوانها و طارمی‌های چوبی پیش آمده مشرف بر کوچه‌های تنگ و تاریکاند که خود به صورت مناظر جالبی جلوه می‌کنند.
مردم ابیانه به سبب کوهستانی بودن منطقه و دور بودن محل آنها از مراکز پر جمعیت و راه‌های ارتباطی، بسیاری از آداب و رسوم قومی و سنتی و از جمله زبان و لهجه قدیم خود را حفظ کرده‌اند.
زبان مردم ابیانه فارسی با لهجه خاص ابیانهای است که با لهجه‌‌های متداول در جاهای دیگر تفاوت اساسی دارد.
لباس سنتی آنها، هنوز هم میان آنها رواج دارد و در حفظ آن تاکید و تعصب از خود نشان می دهند، در مردان شلوار گشاد و درازی از پارچه سیاه و در زن‌ها پیراهن بلندی از پارچه‌‌های گلدار و رنگارنگ رواج دارد و علاوه بر این، زن‌های ابیانه معمولاً چارقدهای سفیدرنگی بر سر دارند.
قدیمترین اثر تاریخی ابیانه آتشکده «هرپک» است که مانند دیگر بناهای ده در سراشیبی قرار گرفته که از زمان ساسانیان باقی مانده است و طوری ساخته شده که از هر طرف قابل رویت باشد.
مهمترین بنا و اثر تاریخی این روستا یک باب مسجد جامع و قدیمترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبت‌کاری آن است؛ مسجد پرزله از دوره ایلخانیان که قدیمی‌ترین درب ابیانه از چوب گردو و با حاشیه گل و بوته‌های ظریفی منبت‌کاری شده در آن قرار دارد و مسجد یسمان متعلق به دوره پیش صفوی از دیگر آثار تاریخی این شهر است.
روستای ابیانه دارای ۳ زیارتگاه است. زیارتگاه بی بی زبیده یا هینزا، زیارتگاه قدمگاه و دیگری مرقد شاهزاده عیسی و شاهزاده یحیی در جنوب روستا که به گفته اهالی فرزندان امام موسی کاظم (ع) بودهاند..
روستای کشه: منطقه نمونه گردشگری کشه (طرقرود) در فاصله ۳۰ کیلومتری شهر نطنز و ۹۰ کیلومتری مرکز استان اصفهان در دامنه کوههای سر به فلک کشیده کرکس و در جوار منطقه شکار ممنوع کرکس قرار گرفته که چشم اندازه‌ای بی‌بدیل روستای کشه و مناظر طبیعی جذاب منطقه این نقطه را به یکی از زیباترین مکان‌های شهرستان نطنز تبدیل کرده است.
شاید به نظر برسد تبدیل این روستا به منطقه نمونه گردشگری و ساخت دهکده تفریحی تا حدودی از بکری این روستا کاسته باشد اما اگر بدون توجه از این دهکده تفریحی به دل روستا گام بنهید زندگی دست نخورده اهالی روستا توجه شما را برخواهد انگیخت؛ جایی که در کوچه‌های پرپیچ و خم کوهستان که از هر گوشه آن یک نفر با لباس محلی در گذار است
از جمله جاذبه‌های عمده محدود طرح مذکور هم‌جواری این محدوده با کوه کرکس با ارتفاعی در حدود ۳۹۰۰ متر است که تمام فصول گردشگران و کوهنوردان را به سوی خود جذب می‌نماید
وجود چشمه‌سارهای فراوان در دره‌های منتهی به کوه کرکس در اطراف این طرح و نزدیکی به شهر طرق رود با جاذبه های گردشگری فراوان از جمله دریاچه‌های فصلی و بناهای تاریخی مانند (قلعه، دریاچه بند طرق و مساجد تاریخی) ارزش و جایگاه این طرح را دو چندان نموده است.
همچنین قلعه طرقرود از بناهای باستانی زیبا و باشکوهی است که در استان اصفهان جای دارد که تا حدود بیست سال پیش در این قلعه سکونت رواج داشته است .
روستای پوده: دومین روستای پرجمعیت از توابع بخش مرکزی شهرستان دهاقان در استان اصفهان است که در فاصله ۲۵ کیلومتری شهرضا قرار دارد.
قدمت این روستا در برخی منابع ۷۰۰ سال ذکر شده و می‌توان گفت با توجه به تاریخ ساخت آثار و بقایای تاریخی به جا مانده از جمله مسجد، بازار و قلعه یوسف خان قدمت روستا حداقل به ۵۰۰ سال قبل می‌رسد، ضمن اینکه پوده در دوره صفویه قلمرو شکار حکمرانان بوده است، روستای پوده به دلیل موقعیت کوهستانی و آب و هوای خوب از چشمه‌سارهای فراوان و چشم‌اندازهای زیبا و متنوعی برخوردار است.
دره پیروزی یکی از نقاط زیبا و چشم‌نواز این روستاست و چشمه‌های فراوان مانند چشمه قاسم، چانه و چاه گز در گوشه و کنار این روستا وجود دارد.بقایای قلعه یوسف خان، بازار قدیمی پوده و آثاری از کارگاه‌های عصاری (روغن‌کشی) و مسجد جامع از جمله آثار تاریخی این روستا هستند.
مسجد تاریخی جامع پوده در جنوب روستا قرار دارد که منبر و حوض سنگی آن متعلق به دوران صفویه است و درون حجره‌های این مسجد و بر روی دیوارهای آن آثاری از نقاشی‌های دوران صفویه باقی مانده است.
امامزاده شاه زید پوده نیز از دیگر آثار دوره صفوی این روستاست؛ پوده دارای صنایع‌دستی متنوعی است و زنان و دختران عمده‌ترین تولیدکنندگان صنایع‌دستی روستا را تشکیل می‌دهند، از جمله آیین‌های ویژه مردم روستای پوده نخل بستن در مراسم عزاداری ایام محرم است و نیز مراسم عید نوروز، چهارشنبه‌سوری و شب یلدا با اجرای موسیقی محلی توسط سازهای نی، تنبک و نیز با چوب بازی و رقص همراه است.
روستای حسن‌آباد آبریزه، گنجی محصور در میان کوه‌‌ها
روستای حسن‌آباد آبریزه که همچون گنجی در میان کوه‌‌ها محصور شده است جزو شهرستان تیران و کرون است و در قسمت شمال غربی استان اصفهان قرار دارد، این روستا دارای قلعه‌ای زیبا با شش برج دیده‌بانی و یک برج بر روی در اصلی است و به دستور نوروز علی خان قاجار بنا شده است.
معماری این قلعه به قدری در عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای صاف و دقیق است که ساختن قلعه به این شیوه باورنکردنی به نظر می‌رسد، این قلعه در زمان‌های گذشته مسکونی بوده است اما بعدها به دلیل کمی جا و مکان مردم به اطراف قلعه کوچ کرده‌اند، درون قلعه یک حمام متروکه وجود دارد که به دلیل کم‌اهمیتی در حال ویرانی است.
آب و هوای حسن‌آباد سرد و مرطوب است، زمستان‌های سرد و تابستان گرمی دارد و در اطراف روستا کوههای زیادی به نام کوه باغ موسی، چُنگیف بُلخیر، کمارسون، کوه‌لنگی، غالبری، کوه کل، مرغک و کوه‌هایی دیگر وجود دارد.
روستای وانشان: روستایی از توابع شهرستان گلپایگان واقع در استان اصفهان است.
بنای تاریخی آرامگاه امامزاده سلیمان ابوالفتوح از نوادگان امام موسی کاظم (متعلق به قرن دهم هجری شمسی) در این روستا قرار دارد.
وجود بقعه امامزاده ابوالفتوح سلیمان بن موسی بن جعفر، وجود درخت عظیم و فوق‌العاده قدیمی کنار دیوار امامزاده که نزدیک به هزار سال عمر دارد از جاذبه‌های دیدنی این روستا است.
در آبان ماه سال ۹۱ غاری قدیمی با بقایای استخوان چندین انسان و ظروف سفال شکسته درکوه تیر روستای وانشان کشف شد که پس از انجام بررسی‌ها توسط میراث فرهنگی استان اصفهان، مشخص شد که قدمت آنها به بیش از ۳۰۰۰ سال می‌رسد که حاکی از قدمت و وجود زندگی در زمان‌های قدیم در این روستا است.
از میان دیدنی‌های وانشان می‌توان به:باغ‌های سبز و زیبا، کوه بابا دودورشاه ، چشمه لمبی، مورا و دزی، کوه دیگا ، کوه حیدر، قلعه جمال،سدکرا (مقبره سید کرار)، مقبره بهلول، برج حاج فرج‌الله ، مزرعه امیریه و قلعه ی وانشان اشاره کرد.
قمصر کاشان: قمصر سکونتگاهی است که با ارتفاع متوسط ۱۹۰۰ متر از سطح دریا هم چون کمربندی سبز با بازوهای متعدد در امتداد دره‌های کم شیب کوههای بخش مرکزی ایران، تنیده شده است.
از جاذبه‌های دیدنی این شهر مراسم گلاب‌گیری با گلهای رخ محمدی است؛ گلابی ناب که شهرتی جهانی دارد و در شست‌وشوی سالانه کعبه در زمان تعویض پرده از این گلاب استفاده میشود.
ساکنان قمصر اساساً زبان فارسی است. البته در بیان مطالب و نحوه تلفظ لغات و به کار بردن صدای حروف (کسر و فتح و ضم) تفاوت‌هایی دیده میشود که این خود متأثر از رواج و نفوذ گویش مشهور مردم کاشان است.
قمصر در هزار توی تاریخ خود ناگفته‌هایی چنان گنجینه‌های گرانبها دارد که تاکنون بر اثر عوامل گوناگون مهجور و ناشناخته مانده است.
در ۵ کیلومتری شمال قمصر و ۳۰ کیلومتری جنوب کاشان، در تنگنای رودخانه قمصر به طرف جلگه کاشان سدی موسوم به سد قمصر ساخته شده است و تاریخ ساخت سد را به دوره سلطان جلال‌الدین ملکشاه سلجوقی نسبت داده‌اند.
